Η Γκρέτα Γκάρμπο ερωτευμένη

«Η ζωή θα ήταν υπέροχη, αν μονάχα ξέραμε πώς να τη ζήσουμε». Ο βραβευμένος Ιρλανδός συγγραφέας Φρανκ Μακ Γκίνες βάζει στα χείλη της ηρωίδας του νέου του έργου την παραπάνω φράση. Και δεν πρόκειται για μια οποιαδήποτε ηρωίδα, αλλά για τη μυθική Γκρέτα Γκάρμπο, που σε αυτό το έργο αφήνει για λίγο το απρόσιτο προσωπείο της, καθώς συναναστρέφεται καθημερινούς ανθρώπους. Ορμώμενος από ένα πραγματικό γεγονός, την επίσκεψη της Γκάρμπο στην Ιρλανδία στις αρχές του ’70, ο Μακ Γκίνες γράφει ένα έργο για τις δύσκολες οικογενειακές σχέσεις, τον έρωτα, τη ματαίωση, τα όνειρα στην αρχή μιας ζωής και τις διαψευσμένες προσδοκίες, με φόντο την Ιρλανδία των θρησκευτικών - πολιτικών διενέξεων και αναταραχών.
Η παράσταση «Η Γκρέτα Γκάρμπο ήρθε στο Ντόνεγκαλ» ανέβηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα μόλις τον περσινό χειμώνα στο Λονδίνο. Η Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης» ανεβάζει το έργο, σε μετάφραση Δημήτρη Ναζίρη, κάνοντας μια μικρή τροποποίηση στον τίτλο. Η παράσταση «Η Γκρέτα Γκάρμπο έρχεται στην πόλη μας» κάνει πρεμιέρα στις 29 Οκτωβρίου στο θέατρο «Αμαλία», σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου.

Με τσεχοφικές επιρροές
Τι δουλειά έχει η Γκρέτα Γκάρμπο στην ιρλανδική επαρχία; Πράγματι, η μεγάλη ντίβα, αφότου αποσύρθηκε από τα φώτα της δημοσιότητας κι έχοντας πλέον μπει στην έβδομη δεκαετία της ζωής της, είχε κάνει ένα ταξίδι στην περιοχή Ντόνεγκαλ της Ιρλανδίας και έμεινε ως φιλοξενούμενη στο κάστρο ενός Βρετανού ευπατρίδη. Με ιδιαίτερη πατρίδα του το Ντόνεγκαλ, ο Μακ Γκίνες γνώριζε αυτήν την ιστορία, την οποία και μεταπλάθει με τη δύναμη της φαντασίας του σε ένα έργο με ξεκάθαρες «τσεχοφικές αναφορές», όπως υπογραμμίζει και ο σκηνοθέτης της παράστασης, Γιάννης Μόσχος.

Με ένα μοτίβο που θυμίζει το «Θείο Βάνια», μία ξένη εισβάλλει στην καθημερινότητα μιας ιρλανδικής οικογένειας, που απαρτίζεται από την πάλαι ποτέ καλλονή Σίλβια, τον αλκοολικό της σύζυγο, Τζέιμς, την κόρη τους, Κολέτ, και την υπομονετική Πόλι, αδερφή του Τζέιμς, που λειτουργεί ως ο σύνδεσμος για τα μέλη της οικογένειας.

«Η έλευση της Γκρέτα Γκάρμπο αναστατώνει τη ζωή της οικογένειας των Ιρλανδών που επίσης ζει στο σπίτι του Αγγλου αριστοκράτη, ο οποίος τη φιλοξενεί. Ο Μακ Γκίνες διαφοροποιείται από το μύθο που περιβάλλει την Γκάρμπο στον τρόπο που τη σκιαγραφεί. Πέρα από τη μοναξιά της, η Γκάρμπο του Μακ Γκίνες είναι μία γυναίκα απρόβλεπτη, με χιούμορ και αυτοσαρκαστική. Συνδιαλέγεται με τα μέλη της οικογένειας των Ιρλανδών, αναμειγνύεται στις υποθέσεις τους και τελικά ερωτεύεται», εξηγεί στον «ΑτΚ» ο σκηνοθέτης.

«Κατοχή» και σεξουαλικότητα
Ενδιαφέρον έχει το εύρημα του Μακ Γκίνες να βάλει την ιρλανδκή οικογένεια να έχει παραχωρήσει, εξαιτίας ενός χρέους, το οικογενειακό τους σπίτι στον πλούσιο Βρετανό που φιλοξενεί τη διάσημη ηθοποιό. Τα μέλη της οικογένειας εργάζονται ως οικιακό προσωπικό, ουσιαστικά, για τον Αγγλο. Ετσι, ο συγγραφέας θέτει έναν ευθύ παραλληλισμό ανάμεσα στην Ιρλανδία που βρίσκεται «υπό κατοχή» από τη Μεγ. Βρετανία και την ιρλανδική οικογένεια που «υπηρετεί» τον Αγγλο μέσα στο σπίτι που μέχρι πρότινος της ανήκε. «Η πολιτική διάσταση αποτελεί σαφώς μία πτυχή του έργου, όμως για μένα δεν είναι η κυρίαρχη. Ο Μακ Γκίνες δεν εστιάζει ούτε στη σεξουαλικότητα των ηρώων ούτε στην πολιτική κατάσταση της Ιρλανδίας. Εστιάζει στην αδυναμία όλων μας να ζήσουμε τη ζωή μας έτσι όπως πραγματικά θέλουμε και να βρούμε την ευτυχία», προσθέτει ο κ. Μόσχου.

Πράγματι, το θέμα της σεξουαλικότητας θίγεται στην παράσταση, καθώς ο Μακ Γκίνες αξιοποιεί και τη φημολογία που περιέβαλλε τη σταρ όσον αφορά τη θρυλούμενη αμφισεξουαλικότητά της. «Η παράσταση δεν εστιάζει στη διαφορετικότητα ανάμεσα στα ομοφυλόφιλα και τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, αλλά στα κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι άνθρωποι. Ετσι, βλέπουμε εδώ μία Γκάρμπο που φλερτάρει και η διάψευση που δέχεται έρχεται να ταρακουνήσει ακόμη και τη δική της ασφάλεια, το δικό της σύμπαν», καταλήγει ο κ. Μόσχου.