Πειραματική Σκηνή της “Τέχνης”, “Τα σαράντα κλειδιά”

Ηθοποιός της Πειραματικής Σκηνής της “Τέχνης” εδώ και χρόνια η Ελένη Δημοπούλου αναλαμβάνει αυτή τη φορά το ρόλο του σκηνοθέτη. Καθοδηγεί την παιδική παράσταση του οργανισμού με τίτλο “Τα σαράντα κλειδιά”, διατηρώντας ωστόσο ένα συλλογικό χαρακτήρα δημιουργίας. Το έργο που παρουσιάζεται κάθε Κυριακή στο θέατρο Αμαλία είναι μια ιστορία αγάπης με πολλές περιπέτειες, η οποία διατηρεί μια πρωτότυπη θεατρική φόρμα. “Ήταν ένα από τα παραμύθια που μου πρότεινε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Πειραματικής Σκηνής της ‘Τέχνης’ Νικηφόρος Παπανδρέου. Το συγκεκριμένο, που προέρχεται από τη Σκύρο, καταλάμβανε τέσσερις σελίδες σε μια συλλογή του Γιώργου Ιωάννου”, τονίζει η ίδια.

Τι πορεία ακολουθήθηκε για να δραματοποιηθούν αυτές οι τέσσερις σελίδες;
Δημιουργήσαμε ένα θεατρικό έργο σιγά σιγά, αρχίζοντας τις πρόβες. Γυρίσαμε λίγο πίσω, σε παλιού είδους παραστάσεις, όπου η δουλειά γινόταν συλλογικά. Νομίζω ότι αυτό έχει ενδιαφέρον στη συγκεκριμένη δουλειά.

Διαμορφώσατε δηλαδή το κείμενο στη διάρκεια των δοκιμών;
Ακριβώς. Αρχίσαμε να γράφουμε το κείμενο μαζί με όλους τους συντελεστές. Κάθε φορά που συναντιόμασταν για πρόβα κάναμε κάτι σαν εργαστήρι, σαν ένα workshop. Είχαμε μια εξαιρετική βοηθό σκηνοθέτη, τη Δάφνη Κιουρκτσόγλου, η οποία μόλις ολοκληρώναμε μια σκηνή πήγαινε στον υπολογιστή, την κατέγραφε και μας ξαναέδινε το κείμενο για να συνεχίσουμε.

Δεν είχατε συγκεκριμένο σκηνοθετικό άξονα;
Πήρα την ευθύνη να επιλέγω τι θα αφήσουμε και τι θα κρατήσουμε. Ως προς αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι έδωσα τη γραμμή που χρειαζόταν. Από εκεί και πέρα θεώρησα από την αρχή ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει από έναν άνθρωπο, αλλά είναι μια πρόταση για να δουλέψουμε όλοι μαζί. Επομένως η σκηνοθεσία εστίασε στο πώς θα μπορέσουμε να συντονιστούμε πλήρως οι επτά άνθρωποι που δουλέψαμε για την παράσταση. Θεωρώ ότι τα καταφέραμε. Γι’ αυτό συνήθως επιμένω ότι είμαι μόνο κατά τίτλο σκηνοθέτης.

Πόσο δύσκολο ή εύκολο ήταν όλο αυτό;
Είναι πολύ εύκολο αν έχεις αποφασίσει ότι το εγώ σου βρίσκεται μέσα στους άλλους ανθρώπους. Θεώρησα ότι το δικό μου καλλιτεχνικό συμφέρον ήταν μέσα σε όλους τους συντελεστές. Ήξερα εξαρχής ότι όλο αυτό δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα χωρίς μια εξαιρετική ομάδα, στην οποία θα συνέβαλαν όλοι για ένα κοινό αποτέλεσμα.

Συμβαίνει αυτό συχνά στην Πειραματική Σκηνή της “Τέχνης”;
Δεν ξέρω αν αυτό θα μπορούσε να γίνει σε πολλές θεατρικές ομάδες, αλλά για μας η ομαδική δουλειά είναι αυτονόητη. Είναι ζητούμενο να συνεισφέρουμε όλοι δημιουργικά σε ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Στην Πειραματική έχουμε αυτόν τον κώδικα επικοινωνίας, που για κάποιο άλλο σχήμα μπορεί να είναι δύσκολος.

Τα ελληνικά παραδοσιακά παραμύθια πολλές φορές τρομάζουν. Προσπαθήσατε να αποφύγετε τέτοια στοιχεία;
Το συγκεκριμένο παραμύθι είχε την αγωνία της περιπέτειας, την οποία διατηρήσαμε. Από εκεί και πέρα κύριο χαρακτηριστικό του είναι το χιούμορ. Δεν εξομαλύναμε κομμάτια του έργου που θα μπορούσαν ίσως να είναι άγρια. Έχει όμως περίεργη φόρμα. Επτά άνθρωποι αφηγούνται και παίζουν, μπαινοβγαίνουν δηλαδή στους ρόλους, βρισκόμενοι σε διαρκή κίνηση.

Τι σας γοητεύει περισσότερο στη συγκεκριμένη ιστορία;
Βρήκα ότι είναι ένα αγορίστικο παραμύθι. Πρόκειται για την ιστορία μιας κοπέλας που σώζεται από τα αδέλφια της. Γι’ αυτό θεώρησα καλό η παράσταση να έχει λεβεντιά και ανάταση και όχι πολλά παιδικά χαρακτηριστικά. Το άλλο που με γοήτευσε ήταν η παραδοσιακή γλώσσα. Διατηρήσαμε το ιδίωμα σε κάποια σημεία, χωρίς να προσπαθήσουμε να το εκμοντερνίσουμε. Κρατήσαμε την παλιά ατμόσφαιρα του παραμυθιού και δεν προσπαθήσαμε να κάνουμε κάτι έξυπνο για να αρέσει. Νομίζω ότι αυτό βρήκε απήχηση στα παιδιά.

Είναι εξάλλου γνωστό ότι δεν μπορείς να κοροϊδέψεις εύκολα το παιδικό κοινό...
Η ποιότητα του παιδικού θεάτρου θα πρέπει να είναι διπλά προσεγμένη, γιατί και το κοινό του είναι διαφορετικό. Σε αυτό έχουν δώσει στίγμα τόσο η Πειραματική Σκηνή της “Τέχνης” όσο και κάποια άλλα θέατρα. Στη δική μας ομάδα δεν ασπαζόμαστε τον όρο παιδικό θέατρο. Περισσότερο μας ενδιαφέρει να μπορεί ο γονιός να πάει με το παιδί του και να αρέσει το θέαμα και στους δυο.