Ο Βυσσινόκηπος

Η τσεχωφική οικογένεια της πειραματικής σκηνής εγκαθίσταται αυτόν το Φεβρουάριο στο παλιό αρχοντικό της οικογένειας Καπατζή. Το αρχικό σχέδιο για περιορισμένες σε αριθμό παραστάσεις παραγκωνίζεται, καθώς η κάθε παράσταση του Βυσσινόκηπου είναι sold out ήδη μερικές εβδομάδες πριν. Η μία παράταση ακολουθεί την άλλη και ο Βυσσινόκηπος αναμένεται να παιχτεί μέχρι 2 Ιουνίου. Μία ξεριζωμένη αριστοκρατική οικογένεια, στο σπίτι μίας ξεριζωμένης αριστοκρατικής οικογένειας, και, όπως από το σκηνοθετικό σημείωμα φαίνεται, οι μεταξύ τους ομοιότητες είναι τόσο πολλές, που οι χαρακτήρες μοιάζουν με φαντάσματα της Βίλας.

«Μία κωμωδία σε τέσσερεις πράξεις», κατά τη διάρκεια των οποίων ο θεατής χάνεται στον κόσμο της γνωστής ρωσικής οικογένειας των αρχών του 20^ου αιώνα. Η σκηνοθέτρια, Χριστίνα Χατζηβασιλείου, εστιάζει επιτυχημένα στο νατουραλιστικό χαρακτήρα του έργου και ο θεατής γίνεται μέρος του μεγάλου αρχοντικού και αυτόπτης μάρτυρας όλων των τόσο καλοδουλεμένων δρώμενων, που δείχνουν να συμβαίνουν πρώτη φορά. Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε επίσης η επιλογή της σκηνοθέτριας για την «κωμική» σύνδεση των τεσσάρων πράξεων με τραγική ειρωνεία. Ο Φιρς σχεδόν αποκτά ρόλο αφηγητή και γίνεται «παθητικός» σχολιαστής του έργου, δίνοντας μικρές πληροφορίες γι αυτό, χωρίς ποτέ να αποχωρίζεται τα στοιχεία του χαρακτήρα του.

Είναι εμφανές πως ιδιαίτερη σημασία δόθηκε ακόμη και στην παραμικρή λεπτομέρεια -όχι μόνο των σκηνικών αντικειμένων, αλλά και του τρόπου συμπεριφοράς των χαρακτήρων. Όλα από μια άλλη εποχή, και η εναλλαγή κοστουμιών και σκηνικών αντικειμένων στήριζε δυνατά τη μεταφορά του θεατή από τη μία εποχή στην άλλη αφενός, την εναλλαγή των συναισθηματικών καταστάσεων αφετέρου. Το κοινό μπορούσε να μυρίσει ακόμα και την άχνα του ζεστού καφέ τους. Αυτό όμως που έκανε ακόμη πιο ενδιαφέρον το θεατρικό δρώμενο είναι η διαδραστικότητα της παράστασης.

Το γεγονός πως δεν αγνοούσαν την παρουσία μου στο χώρο τους με έκανε να ντρέπομαι για τις σκοποφιλικές τάσεις μου, όπως ακριβώς θα συνέβαινε αν η παρουσία μου μεταφερόταν στα πλαίσια συγκεντρώσεων στο σπίτι μίας άγνωστης οικογένειας στο ρεαλιστικό χωροχρόνο του σήμερα. Μπαίνοντας μέσα στη Βίλα, οι χαρακτήρες, ήδη καθισμένοι στην μπροστινή αυλή, χαιρετούσαν τον κόσμο και, καθώς όλοι περιμέναμε την έναρξη της παράστασης ανυπόμονα, το ίδιο ανυπόμονα περίμενε μαζί μας ο Λοπάχιν τον ερχομό των μελών της μεγάλης οικογένειας. Στο κοινό προσφέρονται κεράσματα, ενώ κάποιοι καλούνται να χορέψουν μαζί με μία από τις ηθοποιούς. Τίποτα δεν έχει δύο μόνο διαστάσεις μέσα σ‘ εκείνο το χώρο.

Όλα είναι αληθινά και ο κάθε θεατής δεν μπορεί να αποστασιοποιηθεί από το κλίμα του έργου -αντιθέτως, αναζητά να ορίσει τον δικό του πιθανό ρόλο μέσα σ’ αυτό. Όταν μάλιστα ο ζητιάνος μπήκε στο χώρο, είδα κάποια χέρια θεατών να τρέμουν αναποφάσιστα για το αν θα πρέπει να του δώσουν κάτι ή απλώς να μείνουν να αντλούν ευχαρίστηση από το θέαμά του. Όταν το θέατρο ξεφεύγει από τη σκηνή, δημιουργεί πολύ ωραίες αμηχανίες. Ποια είναι εν τέλει τα όρια μεταξύ θεάτρου και πραγματικότητας και ποια τα εφαπτόμενα σημεία τους;