Από το πρόγραμμα της παράστασης

Θέτοντας τα μέσα του θεάτρου, υποκριτικά, εικαστικά, μουσικά, στην υπηρεσία της ποίησης, πρέπει να είμαστε όσο γίνεται διακριτικοί: να μην εκβιάζουμε τα ποιητικά κείμενα για να «γίνουν» θεατρικά, απλώς να ανιχνεύουμε τα δραματικά τους στοιχεία, με σταθερό στόχο την ανάδειξη των λέξεων του ποιητή σε κυρίαρχο στοιχείο της παράστασης.

Η παράσταση ακολουθεί τη διαδρομή από το τυπωμένο κείμενο στη θεατρική του εκδοχή, περνώντας από τρία στάδια. Στο πρώτο (Όταν έρχεται ο Ξένος), ο αναγνώστης-ποιητής, στη μοναξιά του γραφείου του, διαβάζει, θα ’λεγε κανείς, για τον εαυτό του. Στο δεύτερο (Το παράθυρο), ο αναγνώστης είναι πια τοποθετημένος μέσα σ’ ένα σκηνικό τοπίο, αρχίζει να γίνεται θεατρικό πρόσωπο. Στο τρίτο (Η σονάτα του σεληνόφωτος), το πλάσμα του ποιητή αποκτά τη θεατρική του σάρκα και ζει μπροστά μας το ατομικό του (και βαθύτατα καθολικό) δράμα.

Ακολουθεί ένα υστερόγραφο: μερικά από τα τελευταία ποιήματα του Ρίτσου, γραμμένα στη Σάμο, μέσα στο αδυσώπητο, για κάποιον που διαισθάνεται την έλευση του τέλους, ελληνικό καλοκαίρι. Ο ποιητής αποχαιρετάει τη φύση, την ποίηση, τον κόσμο, σε μια εποχή δοκιμασίας των συλλογικών οραμάτων. Αλλά επιμένει, χωρίς αυταπάτες, να λέει «ναι» σ’ όλες «τις προαιώνιες διαψευσμένες ελπίδες». Και ν’ ατενίζει ήρεμα τη σκαμμένη γη, «που περιμένει τα νέα βλαστάρια, τα τριαντάφυλλα και τους νεκρούς».

Ν. Π.