Δημοσιεύματα
Συναρπαστικό "Τέλος του παιχνιδιού" από την Πειραματική Σκηνή!
Δεν υπάρχει μεγαλύτερο εύσημο για ένα θεατρικό σχήμα, από το να καθιερώσει το όνομά του ως εγγύηση, όπως η Πειραματική Σκηνή. Αυτό που λέμε «πάω με κλειστά μάτια», γιατί είναι σίγουρο ότι ΔΕΝ θα σε προδώσει σε καμία περίπτωση. Μια κατάκτηση σπουδαία, μέσα από συνεπή, αξιοθαύμαστη, ποιοτική πορεία ετών και είναι γεγονός ότι τα τελευταία «πέτρινα» χρόνια με την απώλεια στέγης και την μοιραία περιπλάνηση, η Πειραματική Σκηνή, το θεατρικό διαμάντι της πόλης, μας έλειψε πολύ… Ήταν λοιπόν αναμενόμενη η λαχτάρα για την καινούργια της παράσταση "Τέλος του παιχνιδιού" του Σάμουελ Μπέκετ και σε σκηνοθεσία Γλυκερίας Καλαίτζή, που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Τ, αποδεδειγμένη χειροπιαστά από την μάχη στο ταμείο για ένα εισιτήριο και το αδιαχώρητο της αίθουσας! Και ΝΑΙ… η εγγύηση ποιότητας επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά για πολλοστή φορά, σε πολλαπλά επίπεδα!
Το έργο του Μπέκετ κινείται σε ένα ιδιαίτερο, παρακμιακό σύμπαν, με κεντρικούς ήρωες τον ανάπηρο Χαμ που παρά την ανημπόρια του ή εξ αιτίας της λειτουργεί εξουσιαστικά για τον περίγυρο βουλιάζοντας σε ένα ιδιότυπο τέλμα, και τον υπηρέτη του Κλοβ, εθισμένο στην υπακοή και συμβιβασμένο με το κλίμα «σήψης», μέχρι να καθορίσει το «τέλος του παιχνιδιού», αγνοώντας το εμμονικό «συνεχίζουμε» του αφέντη… Στη σκιά των δύο, οι επίσης ανάπηροι γέροι γονείς του Χαμ αργοπεθαίνουν μέσα σε σκουπιδοντενεκέδες, ενώ ο ίδιος επινοεί διάφορες ανούσιες ανάγκες και τεχνάσματα σε βάρος του υπηρέτη Κλοβ, προκειμένου να ξορκίσει τη μοναξιά του, να δώσει κάποιο νόημα στη θλιβερή του ζωή, να εκφράσει την πιεστική ανάγκη για επαφή, ακροβατώντας διαρκώς ανάμεσα στο τραγικό και κωμικό πρόσωπο της ζωής και τη ίδιας της ύπαρξης…
Στη συναρπαστική παράσταση που απολαύσαμε ένα προς ένα τα 80 λεπτά της, το πρώτο που μας κέρδισε ήταν το εμβληματικό έργο του σπουδαίου Σ. Μπέκετ, τόσο για τις προφανείς, όσο και για τις δεύτερες αναγνώσεις του σε βαθύτερα επίπεδα. Όπου μέσα σε ένα πειστικότατο κλίμα περιθωρίου με γοητευτικά σουρεαλιστικά στοιχεία και εσωτερική θεατρικότητα, αναδεικνύει με τρόπο βαθιά φιλοσοφημένο και ταυτόχρονα απολαυστικό, όλη την αγωνία της ανθρώπινης ύπαρξης και τα αδιέξοδά της. Τον ασφυκτικό κλοιό που περιχαρακώνει ζωές τραυματισμένες, αλλοτριωμένες, καταδικασμένες στην απομόνωση, που παρά ταύτα επιμένουν να «συνεχίζουν», έστω κοιτώντας τον κόσμο από έναν φεγγίτη ή γαντζωμένες στη συνήθεια… Προκαλώντας θαυμασμό για τον εξαιρετικό χειρισμό τραγικότητας και κωμικότητας σε απρόβλεπτο συνδυασμό… για τους άρτια δομημένους χαρακτήρες σε μια σχέση αλληλοεξάρτησης και ένα περιβάλλον αποσύνθεσης… για τις ευφυείς αλληγορίες με κοινωνικές αναφορές, απέριττα δοσμένες… Ένα θαυμάσιο κείμενο με απολαυστική φόρμα και στοχαστικό περιεχόμενο ουσίας, που ευτύχησε μιας εξίσου θαυμάσιας μετάφρασης με ολοζώντανους διαλόγους/ ατάκες και καταλυτικό, φλεγματικό χιούμορ ως δυνατά του σημεία…
Ωστόσο ένα επίσης δυνατό στοιχείο της παράστασης ήταν η σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή, με το αναγνωρίσιμο προσωπικό της στίγμα. Το οποίο θα λέγαμε ότι συμπυκνώνεται στις έννοιες: αποτελεσματικότητα- απλότητα- ουσία- ευφάνταστες πινελιές. Ένας επιτυχημένος συνδυασμός που εστιάζει στο περιεχόμενο του κειμένου και με εξαιρετική αίσθηση ισορροπίας και λιτότητας αναδεικνύει την ουσία, ενισχύοντάς την με μικρά ευρηματικά στοιχεία, συμβολισμούς και αισθητική, χωρίς τίποτα περιττό ή υπερβολικό. Εν προκειμένω έστησε ένα πειστικότατο στην απλότητά του σκηνικό παρακμής, απέδωσε με μέτρο και σχεδόν… ρεαλιστικά τον γκροτέσκο χαρακτήρα του έργου, κράτησε θαυμάσιες ισορροπίες μεταξύ τραγικού και κωμικού, χρησιμοποίησε εύστοχους, εμπνευσμένους συμβολισμούς, καθοδήγησε με ακρίβεια και συνέπεια τους ήρωες… Όλη η σκηνική δράση υπήρξε σοφά μελετημένη και άψογα συγχρονισμένη, με ρέοντα ρυθμό και μικρές- καθοριστικές παρεμβάσεις φαντασίας που τόνωσαν το ενδιαφέρον και υπογράμμισαν κομβικά σημεία της πλοκής ή καθολικά το περιεχόμενο, όπως η «πένθιμη» κάλυψη του σκηνικού με σεντόνια, τα ψηλά τοποθετημένα παράθυρα- διέξοδοι, η επιβλητική φορητή πολυθρόνα ως «θρόνος» αντί αναπηρικού αμαξιδίου, οι μεταλλικοί κάδοι- κατοικίες των γέρων γονιών ως εξαιρετικά στημένο, σουρεαλιστικό εύρημα. Μια ιδανική για την περίσταση ατμόσφαιρα, που μετέδωσε συναίσθημα παράλληλα με βαθύ στοχασμό, αλλά και… ευφορία από το εύστοχο χιούμορ ως πηγή αυθεντικού γέλιου…
Και βέβαια όλα τούτα ευτύχησαν να αποδοθούν με δύο υποδειγματικές πρωταγωνιστικές ερμηνείες από σπουδαίους, καταξιωμένους ηθοποιούς, σαν τον Δημήτρη Ναζίρη και την Έφη Σταμούλη, ενώ εξαιρετικοί επίσης υπήρξαν στους έστω και μικρούς ρόλους των γονιών, οι Σοφία Βούλγαρη και Γιώργος Φράγκογλου, αποδίδοντας πολύ εύστοχα τους γκροτέσκο χαρακτήρες τους. Ο Δ. Ναζίρης στο ρόλο του Χαμ, απέδειξε τί σημαίνει ηθοποιός με εκτόπισμα και σκηνικό κύρος, καθώς όντας ακινητοποιημένος σε καρέκλα χωρίς κίνηση/ δράση, κατάφερε να «γεμίσει» επιβλητικά τη σκηνή με την παρουσία του, έχοντας ως μόνο εκφραστικό μέσο στη διάθεσή του τον λόγο. Τον οποίο όμως χειρίζεται με τόση μαεστρία, χρωματισμούς και τη βοήθεια μιας υπέροχα βαθιάς φωνής, που απολαμβάνεις μια ολοκληρωμένη ερμηνεία χωρίς την παραμικρή έλλειψη. Και ως Χαμ έδωσε συναρπαστικά όλο το συνδυασμό αυταρχικότητας, κυνισμού και δραματικότητας ενός ρόλου ιδιαίτερου και απαιτητικού.
Η Έφη Σταμούλη ως υπηρέτης Κλοβ, κλήθηκε να υποδυθεί έναν ρόλο με μέγιστο βαθμό δυσκολίας, καθότι πέραν της… αλλαγής φύλου, όφειλε να πείσει ως εμβληματική περιθωριακή φιγούρα με ιδιαίτερη ψυχολογία και να συνδυάσει τραγικότητα και κωμικότητα με εύθραυστες ισορροπίες χωρίς να εκπέσει στη γραφικότητα. Το γεγονός ότι απέδωσε όλα τα ζητούμενα με τρόπο αξιοθαύμαστο, καθιστά την ερμηνεία της αντάξια μιας σπουδαίας, πολύπειρης ηθοποιού. Ακριβέστατη σε κάθε λεπτομέρεια με δουλεμένη κινησιολογία και εντυπωσιακή ετοιμότητα στην ατάκα, εκφραστικότατα… απαθής και «παραιτημένη», απολαυστικά κωμική με πηγαία φλέβα, πραγματικά «κέντησε» τον ρόλο- πρόκληση ισορροπώντας σε τεντωμένο σχοινί, όπως μόνο αυθεντικά ταλαντούχοι μπορούν!
Στην ατμόσφαιρα συνέβαλε καθοριστικά το λιτό και εμπνευσμένο σκηνικό των γυμνών, μουχλιασμένων τοίχων με τους δύο μεταλλικούς κάδους και την φορητή πολυθρόνα- θρόνο να κυριαρχούν, όπως και οι έξυπνοι φωτισμοί, συντονισμένοι με το «κάλεσμα» μιας σφυρίχτρας. Απόλυτα εναρμονισμένα με τους ρόλους και το κλίμα θα χαρακτηρίζαμε τα κοστούμια με την ιδιαίτερη θεατρικότητα και βρήκαμε εξαιρετική τη μουσική της εισαγωγής, που όμως μας έλειψε η συμβολή της στη συνέχεια.
Καταλήγοντας είναι προφανές κατόπιν τούτων ότι απολαύσαμε μια ευτυχισμένη θεατρική στιγμή, όπου κείμενο, σκηνοθεσία και ερμηνείες έδεσαν σε ένα συναρπαστικό αποτέλεσμα με ποιότητα και ουσία και είναι ο λόγος που δεν θα πάψουμε να εμπιστευόμαστε την άξια Πειραματική Σκηνή και τους άξιους συντελεστές της! Γιατί όπως προείπαμε δεν μας πρόδωσαν ποτέ…
Στοιχεία δημοσιεύματος
Έντυπο: http://www.kulturosupa.gr
Συντάκτης: Πίτσα Στασινοπούλου
Ημερομηνία δημοσίευσης: 21.05.2017
Παράσταση: Το τέλος του παιχνιδιού